Evde Hizmet Hızlı Randevu
Sani Konukoğlu
INTERNATIONAL PATIENT

Kolon ve Rektum Kanseri (Kolorektal Kanser)

1.1. Kolorektal Kanser Nedir?

Kolorektal kanser, kolon olarak da bilinen kalın bağırsağı veya rektumu etkileyen kanser türüdür. "Kolorektal" kelimesi kolon ve rektal birleşiminin kısaltılmış halini ifade etmektedir (Şekil 1-1). Kolorektal kanser ciddi bir hastalıktır fakat bu hastalığı tedavi etmenin birçok yolu bulunmaktadır.

1.2. Kolorektal Kanser İçin Bir Test Var Mı?

Evet, kolorektal kanseri tespit edebilen birkaç test bulunmaktadır. Kolorektal kanser hastalığı şüphesinde sağlık profesyonelleri "kolonoskopi" adı verilen bir test önermektedir. Kolonoskopi, anüsten kolona kadar bir tüp ve küçük bir kamera aracılığıyla kanser veya başka sorunları taramaya yarayan bir işlemdir.

1.3. Kolorektal Kanserin Belirtileri Nelerdir?

Kolorektal kanser ilk etapta herhangi bir belirtiye neden olmayabileceği gibi aşağıda yer alan belirtilen görülmesine de neden olabilir:

  • Karın ağrısı
  • Bağırsak hareketlerinde değişiklik (Sayı, doku, renk veya boyut gibi)
  • Dışkıda kan
  • Zayıflık ve yorgunluk hissi
  • Nefes darlığı

1.4. Kolorektal Kanser Nasıl Tedavi Edilir?

Çoğu kolorektal kanser türü aşağıdaki yer alan tedavi yöntemlerinden biri veya daha fazlasıyla tedavi edilebilmektedir:

  • Kolon veya rektumun kanserli kısmının çıkarılması ameliyatı
  • Kemoterapi (Kanser hücrelerini öldüren veya büyümelerini durduran ilaçların kullanımı)
  • Radyasyon tedavisi

1.5. Ameliyattan Sonra Vücudum Normal Çalışacak Mı?

Ameliyattan sonra vücudun normal çalışması geçirilen ameliyatın türüne bağlıdır. Kanserli kısım çıkarıldıktan sonra kolon veya rektum yeniden bağlanabilirse, bağırsak hareketlerinin normal şekilde gerçekleşmesi mümkündür. Ancak kolon veya rektum yeniden bağlanamazsa, karın bölgesinde bir delik açılması ve kolonun ucunun veya bağırsak halkasının bu deliğe bağlanması söz konusu olacaktır. Bu deliğe, bağırsağın etkilenen bölümüne bağlı olarak "kolostomi" veya "ileostomi" adı verilmektedir. Böyle bir durumda bağırsak hareketleri açıklıktan cilde yapıştırılmış bir torbaya doğru gerçekleşmektedir.

Bazı hastaların sadece kısa bir süre için kolostomiye veya ileostomiye ihtiyacı olabilmektedir. Bu durumda "geçici kolostomi" veya "geçici ileostomi" kavramları kullanılmaktadır. Geçici durum bittikten sonra hastalar kolon veya rektumlarının yeniden bağlanması için başka bir ameliyat geçirebilmektedir. Bazı hastaların ise hayatlarının geri kalanında kolostomiye ihtiyacı olabilmektedir. Bu işlem "kalıcı kolostomi" olarak adlandırılmaktadır. 

1.6. Tedaviden Sonra Ne Olur?

Tedaviden sonraki birkaç yıl boyunca sık sık kontrollerin yapılması gerekmektedir. Bu şekilde hastalığın nüks durumu takip edilebilmektedir. Bu süreçte kan testleri, birkaç kolonoskopi işlemi ve "Tomografi taraması" adı verilen özel bir görüntüleme işlemi yapılabilmektedir. Hastanın ruh hali, stres düzeyi, cinsel yaşamı, yeme ve egzersiz alışkanlıkları ve tedavi bittikten sonra karşılaşabileceği diğer sorunların da takibi yapılması gerekmektedir.

2. Kolon ve Rektum Kanseri Taraması (Temel Bilgiler)

2.1. Kolon ve Rektum Kanseri Taraması Nedir?

Kolon ve rektum kanseri taraması, kolon ve rektumu kanseri belirtileri veya kansere dönüşebilecek polip isimli büyümeleri kontrol etmek için yapılan taramaları ifade etmektedir. Bu taramalar hiçbir semptomu olmayan ve kanser olduğunu düşünmesini gerektirecek bir nedeni olmayan kişilere yapılmaktadır. Bu şekilde polipleri kansere dönüşmeden bulmak ve çıkarmak veya kanseri büyümeden, yayılmadan veya sorun yaratmadan önce erken bulmak amaçlanmaktadır.

Kolon ve rektum sindirim sisteminin son kısmında yer almaktadır (Şekil 1-1). Kolon ve rektum kanseri taraması için" kolorektal" terimi kullanılmaktadır fakat sadece kolon kanseri taraması ifadesinin kullanılması da söz konusudur.

2.2. Kolon Kanseri İçin Farklı Tarama Testleri Nelerdir?

  1. Kolonoskopi: Kolonoskopi işlemi, doğrudan kolonun tamamının görünmesini sağlamaktadır. Kolonoskopi yapılmadan önce kolonun tamamen temizlenmesi gerekmektedir. Bu temizliğin, evde birkaç saat boyunca sulu ishale neden olacak özel bir sıvı içerek yapılması mümkündür. Testin yapılacağı gün, hastanın rahatlamasına yardımcı olabilecek ilaçlar kullanılabilmektedir. İşlem, hekimin anüse ince bir tüp yerleştirmesi ve bu tüpü kolona doğru ilerletmesi ile gerçekleştirilmektedir (Şekil 2-1). Tüpün üzerinde bulunan küçük bir kamera aracılığıyla kolonun içi görülebilmektedir. Ayrıca tüpün ucunda bulunan yardımcı küçük aletler aracılığıyla, gerekli durumlarda, doku parçaları veya polipler çıkarılabilmektedir. Polipler veya doku parçaları çıkarıldıktan sonra kanser değerlendirmesi yapılmak üzere laboratuvara gönderilmektedir.

  1. BT kolonografi(Sanal kolonoskopi):Sanal kolonoskopi adı verilen özel bir görüntüleme tekniği kullanılarak kanser ve poliplerin aranmasını sağlamaktadır. Çoğu CTC testi için hazırlık süreci kolonoskopi işlemi ile aynı şekildedir.

 

  1. Dışkıda kan testi:"Dışkı" ifadesi bağırsak hareketleri sonucunda gerçekleşen durumu ifade etmek için kullanılmaktadır. Dışkı testleri, çoğunlukla dışkı örneklerinde kan olup olmadığını kontrol etmek için yapılan testlerdir. Kanser veya polipler kanamaya sebep olabilmektedir dolayısıyla yapılan dışkı testleri var olan kanamaların tespit edilmesi konusunda yardımcı olmaktadır. Bu testler dışkıda çıplak gözle görülmeyen az miktarda kanamaları da tespit edebilmektedir. Daha az ciddiyeti olan farklı sebepler de dışkıda kan görülmesine sebep olabilmektedir, yapılan testler bu kanamaların da ortaya çıkmasını sağlamaktadır.

  1. Sigmoidoskopi:Sigmoidoskopi kolonoskopiye benzer olarak gerçekleştirilen bir işlemdir. Bu işlemin kolonoskopiden farkı kolonun tamamına değil yalnızca son kısmına bakmasıdır. Sigmoidoskopi yaptırmadan önce kolonun alt kısmı lavman kullanılarak temizlenmelidir. Bu temizlik işlemi kolonoskopideki kadar kapsamlı veya rahatsız edici değildir. Aynı zamanda bu test için rahatlamaya yardımcı olacak ilaç alımına gerek yoktur, dolayısıyla hasta işlem sonrasında araba kullanabilmekte ve çalışmaya devam edebilmektedir.

Şekil 2‑2: Kolonoskopi ve Sigmoidoskopi

2.3. Hangi Teste Gireceğimi Nasıl Seçerim?

Hasta için en uygun testin hangisi olduğuna karar vermek hekim, ekibi ve hastanın iş birliği ile gerçekleşmektedir. Bazı durumlarda, birden çok tarama testinin beraber gerçekleştirilmesi de söz konusu olabilmektedir (Örneğin sigmoidoskopi ve dışkıda kan testi). Fakat burada önemli olan nokta tarama testinden çok test sonucunun kendisidir.

2.4. Kimler Kolon Kanseri Açısından Taranmalıdır?

Kolon kanseri taramasına 45 yaşında başlanması önerilmektedir. Kolon kanserine yakalanma riski yüksek olan kişilere, taramaya daha genç yaşta başlamaları önerilmektedir. 

2.5. Ne Sıklıkla Tarama Yaptırmalıyım?

Tarama testlerinin sıklığı, kolon kanseri riskine ve yapılacak olan teste göre değişiklik göstermektedir. Kolon kanseri riski yüksek olan kişilerin sıklıkla test ve kolonoskopi işlemi yaptırması gerekmektedir.

Telefon: 0.342.211 50 00 (5473 - 5474)

Ambulans: 0.342.211 50 00 (5111)

Güncelleme Tarihi:2024-04-25 14:54:57