Bronşit en sık görülen kış hastalıklarından biridir. Sigara tüketimi, enfeksiyonlar, hava kirliliği, tekrarlayan soğuk algınlığı gibi olumsuz etkenlerin tetiklemesiyle ortaya çıkan bronşitte teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
SANKO Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve Hastanemiz Göğüs Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Nevhiz Gündoğdu, bronşitin akciğerlere giden havayollarının iç yüzündeki zarın iltihaplanmasıyla ortaya çıktığını, akut ve kronik olmak üzere iki çeşidinin görüldüğünü kaydetti.
“Akut bronşit, bronşların sınırlı yangısı olarak tanımlanır” diyen Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu, öksürük ve balgamın akut bronşitin en önemli klinik belirtileri olduğunu söyledi.
Öksürük uzun sürer
Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben başlayan akut bronşitle üst solunum yolu enfeksiyonunu birbirinden ayıran en belirgin farkın akut bronşitte öksürüğün 5 günden fazla sürmesi olduğunu anlatan Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu,
“Akut bronşit etkenleri, üst solunum yolu enfeksiyonuna da yol açan virüslerdir. İnfluenza A ve B, parainfluenza, coronavirüs (tip1-3), rhinovirüs, respiratuar sinsisyal virüs ve insan sık karşılaşılan etkenlerdir” dedi.
Tanı önemlidir
Akut bronşitin tanısında zatürre, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) alevlenmeleri, astma ve geniz akıntısı sendromların göz ardı edilmemesi gerektiğine dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu, şöyle devam etti:
“Akut bronşiti olan hastaların çoğunda hastalık hakkında bilgilendirme ve semptomatik tedavi yeterlidir, ileri tetkik gerekmez. Ancak hastada çarpıntı, hızlı soluk alma, ateş ve zatürre düşündüren semptomlar varsa akciğer grafisi istenebilir. Ayrıca 75 yaş ve üstü olgularda normal fizik muayene bulgusu olanlarda dahi zatüree ekarte edilemez. Bu yaş grubunda akut bronşit saptanan olgularda rutin akciğer grafisi gerekir.”
Sigara bırakılmalı
Sigara kullanımının bronşite yol açan en önemli etkenlerden biri olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu, şöyle konuştu:
“Bronşitte yapılacak ilk iş eğer içiliyorsa sigarayı bırakıp istirahat etmektir. Kronik bronşitte; havayollarını yağlayan bezler büyümüş, iç yüzlerinde bulunan tüyler görevini yapamaz olmuştur. Kronik bronşitte başka bir hastalığa bağlanamayan birbirini izleyen en az iki yıl boyunca her yıl en az üç ay devam eden öksürük ve balgam görülür.”
Kronik bronşitin aniden ortaya çıkan bir hastalık olmadığını vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu, şu uyarılarda bulundu: “Soğuk algınlığı tedavisi sonrası, hasta öksürmeye devam eder ve birkaç hafta boyunca büyük miktarlarda balgam çıkarmayı sürdürür. Kronik bronşit hastalarının büyük bir çoğunluğu sigara kullanıcıları olduğundan, bu öksürükler sigara öksürüğü olarak algılanabilir. Zaman ilerledikçe, öksürük ve balgam çıkarma her soğuk algınlığından sonra daha da artar ve kısa sürede bu belirtiler yıl boyunca görülür hale gelir.”
Kirli havadan uzak durulmalı
“Sigara kullanımı kronik bronşitin en çok karşılaşılan nedenidir” ifadelerini kullanan Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu, devamla şu bilgileri paylaştı:
“Sigara kullanmayanlarda hastalığın nedenleri arasında; hava kirliliği, endüstriyel toz ve kül, kronik astım, kistik fibroz, kronik akciğer enfeksiyonları vardır. Kronik bronşitte tozlu ve kirli havadan mümkün olduğunca uzak durulmalı, sağlıklı beslenmeye özen göstermeli ve soğuk algınlığına karşı dikkatli olunmalıdır”.
Tedavi şart
Bronşitin mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olduğunu anımsatan Yrd. Doç. Dr. Gündoğdu, “Doktor önerisi ile takip edilen hastalığın tedavisinde solunum yollarını genişletici ve balgam söktürücü ilaçların yanında, iltihap giderici ilaç ve antibiyotikler kullanılabilir. Mutlaka tedavi edilmelidir” diyerek sözlerini tamamladı.