Çocuklarda akut apandisit

Akut apandisit, çocuk cerrahisinde sıkça yapılan ameliyatlardan biridir. En sık 6-15 yaş arası görülür. 6 yaş altı daha az, 1 yaş altı çok nadirdir.

 

SANKO Üniversitesi Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Nevzat Uçaner, “İsimlendirmede önemli olan akut apandisit kavramıdır. Kronik apandisit söz konusu değildir” dedi.

 

Akut apandisitin ilk olarak 1492 yılında Leonardo da Vinci tarafından tarif edildiğini belirten Opr. Dr. Uçaner, sonraki yıllarda bu hastalığa birçok bilim insanının katkı sunduğunu söyledi.

Çocuk yaş grubunda karın ağrılarının yüzde 5 kadarının cerrahi problem kaynaklı olduğunu kaydeden Opr. Dr. Uçaner, bunun da önemli bir kısmının akut apandisit olduğuna vurgu yaptı.

 

Karın ağrısı olan çocuklarda ebeveynlerin en büyük korkusunun “Acaba çocuğumda apandisit var mı?” sorusu olduğunu kaydeden Opr. Dr. Uçaner, “Bu endişe aslında bir anlamda çok olumlu sonuçlar vermektedir. Bu sayede ailenin ihmali kısmen de ortadan kalkmış olur. Aynı zamanda görülebilecek komplikasyonlar da azalmaktadır. Akut apandisitten korunmak söz konusu değildir. Her yaşta farklı oranlarda olmakla birlikte, hepimizde apandisit görülebilir” diye konuştu.

Apandisit organının (halk arasında kör bağırsak olarak da adlandırılır), tıkanması sonucu akut apandisit oluştuğunu vurgulayan Opr. Dr. Uçaner, “Bu tıkanıklık genellikle enfeksiyon sonucu lenfoid yapılarla veya dışkı taşlaşması (fekalit) sonucu oluşmaktadır. Nadir de olsa, iğne, kiraz çekirdeği gibi yabancı cisimler de sebep olabilmektedir” ifadelerini kullandı.

Hastalığın karın ağrısı (daha çok karın sağ alt), kusma ve bulantıyla kendini gösterdiğini anlatan Opr. Dr. Uçaner, şöyle devam etti:

 

“Ebeveynlerin, çocuğun karın ağrısı olduğu durumlarda dikkatli olmaları ve ilgili hekime en kısa zamanda götürmeleri büyük önem taşır. Özellikle son yıllarda ebeveynlerin bu konuda daha dikkatli davrandıkları gözlenmektedir. Böylece tanı ve tedavideki gecikmeler azalmaktadır. 1990’lı yıllara kadar akut apandisit tanısında yüzde 10 civarında bir yanılgı normal kabul edilirdi. Son yıllarda bu oran oldukça azalmıştır. Bu azalış sağlık hizmetlerindeki düzenlemeler yanında teknolojik gelişmelerin de (ultrason, tomografi, vb.) artmasıyla yakından ilgilidir. Tüm bunların sonucu olarak, operasyonlar zaman kaybı olmaksızın gerçekleştirilmektedir.

 

Son yıllarda perfore (patlamış) apandisit vakaları önemli bir şekilde azaldı. Tanı ve tedavi olanaklarının (antibiyotikler) gelişmesi ölüm ve morbidite (belirli bir nüfustaki hasta sayısının, toplam nüfusa oranı) oranlarını aşağıya çekmiştir. Tanıda radyolojinin yardımı yanında, fizik muayeneni de önemini vurgulamalıyız. Elle muayene ciddi bir deneyim ve ustalık gerektir. Çocuk cerrahlarının üzerinde titizlikle durmaları gereken bir konudur. Akut apandisit düşünülen hasta mutlaka aynı gün hastaneye yatırılmalı, tetkik ve tedaviye başlanmalıdır.”

 

Ameliyat kararı verilen hastanın ameliyat öncesi hazırlıklarının tamamlanarak, en uygun ve en kısa zamanda ameliyat edilmesi gerektiğini vurgulayan Opr. Dr. Uçaner, şu uyarılarda bulundu:

 

“Zamanında yapılan ameliyat sonrası hasta, önemli sağlık sorunları yaşamaksızın 2-3 gün içinde taburcu edilir. Burada altını çizmemiz gereken önemli konulardan biri de, gereksiz apandisit ameliyatlarından nasıl korunabileceğimizdir. İlgili branş doktorunun (burada çocuk yaş grubu için çocuk cerrahisi uzmanı) görmesi ve nihai kararın onun tarafından verilmesi şarttır. Akut apandisit tedavisi zamanında ve yerinde yapılmazsa, önemli hayati sorunlara yol açabilir.”

 

Opr. Dr. Nevzat Uçaner

SANKO Üniversitesi Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı