Günümüzde göğüs cerrahisi

Malign (kötü huylu) ve Benign (iyi huylu) akciğer tümörlerinin görülme sıklığı dünyada olduğu gibi ülkemizde de artış göstermiştir. Bu artışın ilk etkeni sigara olmakla birlikte hava ve çevre kirliliği, beslenme alışkanlıklarımızdaki yanlışlık ve eksikler de önemli etkenler arasındadır.

Son yıllarda bilinen tüm akciğer hastalıklarının, kanserlerin, paraziter ve enfeksiyöz (enfeksiyonun neden olduğu) problemlerin görülme sıklığı ve şiddeti artmakta, çözüm arayışları sürmektedir.

Kanserli dokunun oluşum nedenleri arasında en önemli etken sigara olmakla birlikte hava ve çevre kirliliği, beslenme alışkanlıklarındaki yanlışlık ve eksikler de önemli etkenlerdendir.

Besin kaynaklarımızın olumsuz şartlara bağlı kirlenmesi, tarım ilaç ve kimyasallarının sıklıkla yoğun olarak kullanılması vücudumuzda kanserli yapıların oluşumuna neden olmaktadır.

Göğüs kafesi, içinde yer alan organ ve yapılarla hayati bir bölgedir. Başta akciğer, kalp, yemek borusu, büyük damarlar, önemli sinir yapıları ve bezeleri ile bir makine dairesinin çalışma düzeni ve hassasiyetini içinde taşır. Birçok kemik yapı, göğüs ve karnı ayıran böleç kası (diyafragma) hayati yapıları sınırlayan ve koruyan bir zırh konumundadır. Bu her bir oluşum başlı başına çeşitli hastalıklara uğrayabilmekte ve bu sorunlar için çare üretilmeye çalışılmaktadır.

TANI NASIL KONUYOR?

Akciğer kanserinde, tanıdan başlayarak bilinen standart radyolojik ve laboratuvar yöntemleri kimi zaman yetersiz kalabildiğinde girişimsel işlemlerle tanıya ulaşmak gerekir.

Özellikle vücudun bu bölgesinde olağan dışı bir yapının görülmesi ve tespit edilmesi ile doku tanısına gitmek gerekmektedir. Minimal invaziv girişimler olarak adlandırılan yöntemler (Endoskopi, bronkoskopi, mediastinoskopi vb.) sıklıkla kullanılmaktadır.  Hızlı ve doğru tanı koyarak tedavi için öncelik yaratılabilmektedir. Bu işlemler gelişmiş alt yapısı tamamlanmış göğüs cerrahisi kliniklerinde yapılabilmektedir.

Bilinmelidir ki tanı konulmamış tüm akciğer ve göğüs kafesi içinde yer alan problemler, hastanın ilerleyen süreçte tedavi şansını yitirmesine yol açabilir. Lokal anestezi altında ve / veya genel anestezi altında ameliyathane şartlarında emniyet ve konforlu şekilde yapılabilen bu işlemler çok düşük riskler ile yapılmaktadır. Çoğu zaman hastanın hastanede kalması gerekmemekte veya kısa süreli yatışlar ile işlemler neticelendirilmektedir.

Göğüs cerrahisini ilgilendiren birçok hastalığın her yaş grubunda görülmekle birlikte, bazı sorunlar değişik yaş gruplarında yoğunlaşabilmektedir. Akciğer kanseri 50-60 yaş ve ilerisinde daha çok görülmekte, çocukluk çağına ait ise doğumsal problemler, yabancı cisim aspirasyonları daha sık karşımıza çıkmaktadır. Bu problemlerde hızlı değerlendirme ve müdahale gerekmektedir. Ülkemizde halen Kist Hidatik olarak da adlandırılan ve öncelikle karaciğer ve akciğer de görülen paraziter kistik hastalık ile sık karşılaşılmaktadır.

Akciğer için halen tek tedavi cerrahidir. Göğüs cerrahisi standardı yüksek ameliyathane koşullarında ve yine 3’üncü basamak ileri yoğun bakım şartlarına sahip olması gereken bir cerrahi branştır, güncel teknolojiyi de yoğun ve etkin kullanan bir bilim dalıdır.

Kimi zaman akciğerin bir lobu veya bir taraf akciğerin tamamı alınır, bu hastaların yaşam koşullarını sağlamak için ameliyat öncesi ve sonrası yakın takip ve özel değerlendirme gerekir.

Bu koşulları sağlayan bir üniversite hastanesi olarak tüm girişimsel ve cerrahi işlemleri yapılmakta, hastalarımızı üst düzey yoğun bakım şartlarında takip edilebilmekteyiz. Bunların yanı sıra hastanemizde, tüm hava yolu problemlerine stent yerleştirme, lazer uygulamaları rahatlıkla yapılabilmektedir. Böylelikle hastalara ile bir konfor sağlanmaktadır.

Yenidoğan grubundaki göğüs problemleri de yüksek başarı standardı ile çözümlenebilmektedir. Kapalı yöntem olarak adlandırılan endoskopik göğüs cerrahisi (Video Yardımlı Göğüs Cerrahisi) merkezimizde de yapılmakta olup ve Robotik Göğüs Cerrahisi (yakın zamanda SANKO Üniversitesi Hastanesi bünyesinde yer alacak) ile hemen tüm problemler ve girişimler yapılır hale gelecektir.

Hava yolundan kanamalar ve kimi acil göğüs sorunlarında enerjik ve hızlı bir değerlendirme süreci ile 24 saat çalışma prensibi ile göğüs cerrahisi işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Çoğunlukla, bu zamana karşı bir çalışmadır. Göğüs Cerrahisi, Göğüs Hastalıkları, Radyoloji, Nükleer Tıp, Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Çocuk Hastalıkları, Yenidoğan, Onkoloji, Nöroloji, vb. birçok tıbbi disiplin ve branş ile ortak çalışmakta ve yakın iş birliği içindedir.

COVİD-19 ve GÖĞÜS CERRAHİSİ

Dünya gündeminin önceliği olan Covid-19 pandemisi, başta akciğerler olmak üzere tüm sistemleri yoğun ve kimi zaman ağır sorunlara yol açacak şekilde etkilemektedir.

Viral pnömoni olarak başlayan tablo, akciğerlerin hava keseciklerinde yırtılmalara ve harabiyete bağlı olarak göğüs kafesi içinde hava toplanmasına (pnömotoraks), kalp etrafında hava ve sıvı toplanmasına (pnömomediastinum) yol açabilmektedir.

Özellikle yoğun bakımda takibi gereken ve entübe edilip (suni solunum verilmesi) ventilatör (solunum cihazı) desteğinde olan hastalarda göğüsün ve akciğerlerin cerrahi girişim ve yaklaşım gösteren problemlerine de tanık olmaktayız. Bu hastaların ihtiyaç olduğunda tedavilerinde hem hastayı korumak hem de işlemleri yapacak cerrahi ekibin çok dikkatli davranması ve ileri düzeyde önlemler alması gerekmektedir. Yoğun bakımda uzayan entübasyon sürelerine bağlı gelişecek hava yolu sorunlarında hastalara gerekli durumlarda endoskopi yapılmaktadır.

Covid-19 hastalarında, bu hastalığın dışında eşlik eden başka akciğer ve göğüs sorunlarına ilgili tüm bölümlerden oluşan konsey kararları ile müdahale edilmektedir. Şu husus daima akılda tutulmalı; daha önce herhangi bir göğüs problemi nedeniyle ameliyat uygulanmış ise hastanın takibinde göğüs cerrahının da görüşüne başvurulmalı. Güncel tıp literatürü ve bilgiler akciğer problemli ve ameliyatlı hastaların diğer gruplara göre daha hassas olmaları gerektiği açıktır. Covid-19 ile göğüs cerrahisi güncel değişen problemler ile uğraşmakta olup, bu sorunlar hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilmektedir. Hızlı ve enerjik davranmak bu açıdan büyük önem taşımaktadır.