İnmemiş testis

Testisin (erkek yumurtalığı), torba içinde olmaması durumuna inmemiş testis denir. Bir yaşındaki normal bebeklerin yaklaşık yüzde 1’inde inmemiş testis görülmektedir. İnmemiş testis tanısı konulan hasta erken dönemde (6 – 12 ay) ameliyat edilmelidir. Zamanında ve yeterli düzeyde ameliyat edilmezse kısırlıkla karşılaşılması kaçınılmazdır.

 

SANKO Üniversitesi Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Nevzat Uçaner, testisin torbaya iniş sürecinde meydana gelen aksaklıklar sonucu iniş yolu boyunca herhangi bir noktada kalabileceğini, bunun doğuştan bir durum olduğunu söyledi.

Opr. Dr. Uçaner, “Bir yaşındaki normal bebeklerin yaklaşık yüzde 1’inde testis torba içinde değildir. Bu vakalara ‘İnmemiş testis’ diyoruz. Bu sorunu hormonal, mekanik veya kendisine ait nedenlere bağlı olabilir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir” dedi.

Erkeklik hormonu ve sperm üretiminden sorumlu olan testisin normal gelişim yerinin torbanın içi olduğunu vurgulayan Opr. Dr. Uçaner, “Isı farkı nedeniyle torba dışı yerleşim yerlerinde gelişimi sekteye uğrar. Torba içi ısı vücut ısısına göre 1-2 derece daha düşüktür” diye konuştu.

 

Opr. Dr. Uçaner, testisin torba içinde olmaması durumlarında bahsedilebilecek olasılıkları şöyle sıraladı:

 

“1.Testis doğuştan hiç oluşmamıştır (Anorşi).

2. Testis karın içindedir muayene ile bu saptanamaz. Testis ne torba ne de kasık kanalındadır. Tüm inmemiş testisli bebeklerin yaklaşık yüzde 5’i bu durumdadır.
3. Testis kasık kanalı içindedir, en sık karşılaşılan tip budur.
4. Testis normal iniş yolu üzerinde bulunmayıp farklı yerleşim gösterir. Perianal (Anüs çevresi), kasık, penis kökü, uyluk iç yüz veya karşı taraf torba içinde olabilir.
5. Testisin refleks nedeniyle yukarı doğru çekilmesi durumuna ‘Retraktil testis’ (çekingen testis) veya ‘Utangaç testis’ diyoruz.”

Testisin, olması gerektiği gibi inmemesi durumunda zamanla küçüldüğünü ve gelişme geriliği başladığını vurgulayan Opr. Dr. Uçaner, şöyle devam etti:

 

“Bu durum kısırlığa yol açabilir. İnmemiş testislerin yaklaşık yüzde 14’ünde ailevi inmemiş testis hikayesi vardır. Düşük doğum ağırlıklı ve prematüre bebeklerde, ek anomalisi (hipospadias, DKÇ, üriner istem anomalileri, down sendromu, mental retardasyon, serebral palsi, meningo mylosel, anorektal malformasyonlar, onfolasel vs.) olanlarda daha sık görülür.

 

İnmemiş testislerin yüzde 70-80’i tek taraflıdır ve daha çok sağ tarafta bulunur. Bu durumdaki çocukların muayenesi uygun koşullarda yapılmalıdır. Muayenede yüzde 15 vakada testis hiç ele gelmeyebilir. İnmemiş testislerin elle muayenelerinin dışında varlığının kesinleştirilmesinde radyolojik yöntemlerden de yararlanılır.

 

Bu yöntemlerin (USG, BT, MR) doğruluk payı yüzde 100 değildir, yüzde 20 oranında yanlış negatif sonuç verme olasılığı vardır. Karın içine kapalı yöntemle bakılması (laparoskopi) durumunda yüzde 95 olasılıkla ‘testis var ya da yok’ diyebiliyoruz, bu nedenle inmemiş testislerde laparoskopinin önemli yeri vardır”

İnmemiş testis tanısı konulan hastaların erken dönemde (6 ay – 12 ay) ameliyat edilmesi gerektiğine dikkat çeken Opr. Dr. Uçaner, sözlerini şöyle sürdürdü:

 

“Zamanında ve yeterli düzeyde ameliyat edilmezse kısırlıkla (infertilite) karşılaşılması kaçınılmazdır. Birinci yaştan sonra inmemiş testislerde histolojik (hücresel) bozukluğun arttığı hız kazandığı bilinmektedir. Ameliyat edilmeyen vakalarda kanser gelişme riski fazladır bu risk normale göre 5-10 kez daha sıktır. Ve bu sorun 30-40’lı yaşlarda görülmektedir. Ameliyat günübirlik cerrahi şeklinde yapılır, sabah ameliyat edilen hasta akşama doğru evine yollanır.

 

Ameliyat sonrası yara enfeksiyonu, testisin yukarı kaçması, vb. gibi sorunlar çıkabilir. Ancak uygun koşullarda ameliyat edilen hastalarda çıkabilecek sorunlar çok minimaldir. Uzun yıllar testislerin 5 yaşına kadar büyümediğine inanılmış ve bu nedenle ameliyatlar 5 yaşından sonraya bırakılmıştır ancak bu yöntemin yanlışlığı 1960-1970’li yıllarda anlaşılınca operasyon yaşı 6-12 ay aralığına çekilmiş ve günümüzde de uygulanmaktadır. 

İnmemiş testislere müdahale edilmediği taktirde karşı taraf testisin de olumsuz etkileneceğini kaydeden Opr. Dr. Uçaner, şu uyarıda bulundu:

 

“Bu nedenle operasyon erken yapılmalıdır. Ayrıca ameliyat küçük çocuklarda teknik olarak daha kolaydır. Tedavide ameliyat dışında hormon tedavisinin yeri söz konusu değildir. Gerçek bir inmemiş testisin hormonla torbaya inmesi mümkün değildir. Özetle inmemiş testislerde infertilite ve tümör görülme riski normale göre yüksektir. Ayrıca torsione olma (damarların dönmesi) ve travmaya daha açık olma tehlikesi söz konusudur. Bu nedenlerle hastaların erken dönemde ameliyat edilmelerinde büyük yarar vardır.”