Kireçlenme

Halk arasında kireçlenme olarak adlandırılan “Osteoartrit’’ ya da “Dejeneratif eklem hastalığı’’ eklemi koruyan kıkırdağın zedelenerek yeni ve düzensiz eklem oluşması olarak tanımlanabilir.

 

Tüm eklemlerde görülebilen kireçlenmenin en sık karşılaşılan eklem hastalığı olduğunu belirten SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Cenk Cankuş, kireçlenmenin en çok diz, bel, boyun, kalça, el ve ayakta oluştuğunu bildirdi.

 

Kireçlenmenin çok ağrılı ve insan hayatını kısıtlayıcı olabileceği gibi, hafif seyrettiği durumlarla da karşılaşılabileceğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, “Zamanla eklemle ilgili bütün oluşumları etkiler. Buna kemikler ve yumuşak dokular da dâhildir. Hızlı bir ilerleme göstermediği için hastanın etkilenmesi yıllar sürebilir” dedi.

 

Kireçlenmenin eklem kıkırdağının yapısında bozulma, aşınma, incelme ve hatta eklem kaybına dahi neden olabileceğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Cankuş,  ancak hastalığın her hastada aynı ağırlıkta seyretmediğini kaydetti.

 

 

Kireçlenmenin birçok nedeni olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, yaş, genetik faktörler, mesleki zorlanma, eklem operasyonları, travmalar, eklemlere aşırı yüklenme ve duruş bozukluklarının en önemli etkenler olduğunu söyledi.

 

 

Kireçlenmenin en önemli belirtisinin eklemde görülen ağrı ve sertlik hali olduğunu anlatan Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, bu belirtilerin başlangıçta dinlenmeyle geçtiğini ancak ilerlemiş durumlarda şiddetlenerek süreklilik kazandığını ifade etti.

Eklemler sertleştikçe ağrı şiddetinin arttığını ve hastanın günlük işleri bile yapamaz hale geldiğine dikkati çeken Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş. Cankuş, “Hasta oturup kalkamaz, merdiven inip çıkamaz hale gelir. Dinlenme durumunda da ağrılar devam eder. Hareket esnasında eklemlerden ‘çıtırtı’ sesleri duyulabileceği gibi kaslarda kramplar görülebilir. Eklemlerde sıvı artışına bağlı olarak şişlikler meydana gelebilir” diye konuştu.

 

 

“Ailede herhangi bir eklem hastalığı öyküsü, daha önceki sakatlanmalar ve muayene sonuçları kireçlenme tanısını güçlendirmekle birlikte, eklemlerin röntgen filmlerinin çekilmesi tanı koymada yardımcı olacaktır” diyen Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, yapılacak bir takım laboratuvar tetkiklerinin kireçlenmenin romatizmal hastalıklardan ayırt edilmesini sağlayacağına vurgu yaptı.

 

 

Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, kireçlenme türlerinin;

1. Dizi tutan kireçlenme
2. El parmaklarını tutan kireçlenme
3. Kalçayı tutan kireçlenme
4. Ayak eklemlerini tutan kireçlenme
5. Omurgayı tutan kireçlenme

olduğunu söyledi.

 

 

Kireçlenmeyi önlemenin en iyi yollarından birinin kişinin boyuyla kilosunu sağlıklı bir oranda tutması olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, “Kireçlenmeden etkilenen bölgeye yönelik egzersizler de olumlu sonuçlar verecek, hastanın yaşam kalitesi artacaktır” dedi.

 

 

Kireçlenme tedavisindeki ilk adımın hastanın eğitimi olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, “Hastalığı konusunda bilinçlendirilen hastaya aşırı kiloluysa kilo vermesi, ağrılı dönemlerde ise istirahat önerilir. Şişlik döneminde soğuk tedavi, eski (kronik) vakalarda kaplıca tedavisi uygundur” ifadelerini kullandı.

 

 

“Kireçlenmedeki ilaç tedavisinde amaç eklem ağrısını azaltarak, hastanın eklem hareketliliğini biraz rahatlatmaktır” diyen Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, kireçlenmeyi önlemeye yönelik bir ilaç bulunmadığını söyledi.

 

 

Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, bu tedavi yönteminin eklem yüzeylerini örterek, semptomatik iyileşme sağladığını kaydetti.

 

 

Kireçlenme rahatsızlığı bulunan hastaların hayatını kolaylaştırmaya yönelik cihazlar kullandıklarını anımsatan Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, baston ve koltuk değneğinin osteoartritli hastaların hareket kısıtlılığının telafi edilebilmesi açısından kolaylık sağladığını bildirdi.

 

 

“Anahtar deliği ameliyatı” olarak da adlandırılan artroskopinin, küçücük tüplerin eklem içerisine yerleştirilmesi için uygulanan cerrahi bir yöntem olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, “Optik bir sistemdir ve görüntüler büyütüldüğü için eklem içi detaylı olarak incelenebilir. Daha çok genç hastalarda uygulanır. Artroskopik tedavi yaşlı hastalarda ise eklem içini temizleme ve yıkama amaçlı yapılır” dedi.

 

 

Artroplastinin zarar gören bir eklemin cerrahi operasyonla tekrar iş görebilir hale getirilmesi olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Cankuş, “Rezeksiyon artroplastisi, interpozisyon artroplastisi, parsiyel endoprotez artroplastisi, total endoprotez artroplastisi şeklinde uygulanır. Osteoartritte genelde total endoprotez artroplastisi kullanılmaktadır. Bu bir nevi eklem yüzeylerini kaplama ameliyatıdır. Sonuçları çok yüz güldürücüdür” şeklinde konuştu.

 

 

Osteotominin kemiğin kesilmesi ameliyatı olduğunu anlatan Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, bu tedavinin bacağın kötü kaynamış kırıklarını, dizilim bozukluklarını düzelterek, bacaklara sağlıklı yüklenmeyi sağlamak amaçlı uygulandığını kaydetti.

 

Aşırı kilonun da kireçlenmenin ilerlemesinde büyük rol oynadığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi  Cankuş, kireçlenmenin ortaya çıkmasında etkisi olan faktörleri şöyle sıraladı:

Yaş 40 yaşından önce çok nadir olarak görülen osteoartrit, genellikle 50 – 60’lı yaşlarda başlar.

Kilo Aşırı kilo özellikle dizde ve kalçada eklemlere aşırı yük binmesine sebep olduğu için osteoartritin en önemli sebeplerindendir. Aşırı kilolu hastaların tedavisi de zor olmaktadır.

Cinsiyet Dizde ve ellerde oluşan osteoartrit kadınlarda daha sık görülür.

Genetik (Kalıtım) Osteoartrit genetik (kalıtsal) bir hastalık olmamakla birlikte, bazı türlerinde genetiğin etkisi çok belirgin şekilde görülür.

Eklemlerin Yanlış Kullanılması Şehrimiz ve bölgemizde özellikle diz eklemleri çok yanlış kullanılmaktadır. Yer sofrası, alaturka tuvalet, diz üstüne çökerek yerleri silme, bağdaş kurma veya dizi katlayarak altına alma alışkanlıkları, diz eklem kıkırdaklarının ve diz eklem içindeki menisküslerin ezilmesi ve yırtılmasına sebep olur.

Eklem Bozuklukları Doğuştan gelen (kalça çıkığı gibi) veya kaza travma gibi sonradan oluşan yapısal bozukluklar osteoartritin sebepleri arasındadır.

Mesleki Nedenler Eklemlerin mesleğe bağlı olarak (ağırlık kaldırma gibi) aşırı kullanılması da erken dönemde osteoartrit oluşmasına zemin hazırlamaktadır.

Eklem Hastalıkları Eklemlerde görülen bir takım iltihabi hastalıklar da kimi zaman yapısal bozukluklara sebep olmaktadır.