Mitral balon valvüloplasti işlemi, daralmış mitral kapağın özel geliştirilmiş bir balon yardımı ile genişletilmesidir.
SANKO Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Serçelik, mitral darlığın genellikle bademciklerin 5-15 yaşlarında “Beta Hemolitik Streptokok” denen bir mikroorganizma ile enfekte olmasına bağlı meydana geldiğini söyledi.
SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi de olan Doç. Dr. Serçelik, “Bu bakterinin bir parçası ile kalp kapaklarının üzerinde bulunan bir protein benzerlik göstermektedir. Bazı hastalarda kalp kapakçığı bakteri olarak algılanır ve vücudun bakteriye karşı geliştirdiği antikorlar (ASO) kalp kapakçığına karşı da savaş açar ve zamanla bu kapağın yapısıyla fonksiyonlarının bozulmasına neden olur” dedi.
“Bu bölgedeki kronik yangısal olay ilerleyicidir ve zamanla kalp kapağında ağır anatomik ve fizyolojik bozulma ile sonuçlanır” diyen Doç. Dr. Serçelik, şunları kaydetti:
“Akut romatizmal ateş (akut eklem romatizması) denen bu klinik tablo zamanla kalp kapakçıklarındaki bozulma nedeni ile kalbin performansını düşürür. Kalpteki dört kapakçık da akut eklem romatizmasından etkilenebilir. En sık etkilenen mitral kapakçıklar olup kadınlarda daha sık gözlenir.
Akut eklem romatizması sonucunda oluşan mitral darlığında mitral yaprakçıklarda kalınlaşma ve yapışıklıklar meydana geldiğinden kapakçıklar yeterince açılamaz. Bu durumda akciğerlerden sol kulakçığa gelen kanın sol karıncığa geçişi zorlanır. Sol karıncığa daha az kan gideceğinden kalbin pompalaması azalır.
Sol kulakçıkta basınç artarak sırası ile akciğerlerdeki venöz, kapiller ve arteriyel basınçların artmasına neden olur. Bu olayların sonucunda akciğerlerde sıvı birikebilir. Hastada halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı, çarpıntı, ayaklarda şişlik, karında gerginlik gibi şikayetler ortaya çıkar.”
Mitral Darlığında Tedavi Seçenekleri
Mitral darlığında hastanın durumuna göre uygulanan farklı tedavi seçenekleri bulunduğunu bildiren Doç. Dr. Serçelik, “Hafif vakalarda hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması ve semptomların geriletilmesine yönelik diyet ve medikal tedavi verilir. Medikal tedavi ile yeterince rahatlama sağlanamayan hastalarda mitral balon valvotomi veya cerrahi tedavi uygulanır. Valvotomiye uygun olmayan hastalarda cerrahi tedavi düşünülmelidir. Kapak yapısı uygunsa öncelikle mitral balon valvotomi düşünülmelidir” diye konuştu.
Neden öncelikle mitral balon valvotomi?
Doç. Dr. Serçelik, neden öncelikle ‘mitral kapağı balon ile genişletme işlemi’ tercih edildiğini şöyle sıraladı:
- “1- Mitral balon valvotomi için genel anesteziye gerek yoktur. Kasıktan lokal anestezi yapılarak bu bölgedeki femoral venden girilerek bütün işlem yapılabilir.
- 2- Göğüs kafesi açılmasına ve aylarca hastanın konforunun bozulmasına gerek kalmaz.
- 3- Hastanın uzun süre yatakta yatmasına gerek kalmaz. İşlemden saatler sonra hasta hareket edebilir.
- 4- Hastanede yatış süresi kısadır. Genellikle hasta işlemden bir gün sonra taburcu edilir.
- 5- Hasta seçimi iyi yapıldığı takdirde mitral balon valvotomi sonuçları çok tatminkar olup açık kalp ameliyatı ile benzerdir.
- 6- Mitral balonla kapağı açılan ve ritim düzensizliği bulunmayan hastalarda işlemden sonra sürekli kan sulandırıcı ilaç kullanılması gerekmez. Kalp cerrahisi ile suni mekanik kapak takılan hastalar ise antikoagülan dediğimiz bu tür ilaçları hayatları boyu kullanılmalıdır. Bu ilaçların dozunun ayarlanması zor olduğu gibi bunlara bağlı yan etkilerle de sık karşılaşılmaktadır.
- 7- Mitral balon valvuloplasti ile hastaların büyük çoğunluğunda şikayetlerde belirgin düzelme gözlenir. Bu düzelme 10 yıllarca devam edebilmektedir.
- 8- Zaman içerisinde yaprakçıklarda yeniden yapışıklık gelişen hastalarda mitral balon valvuloplasti işlemi tekrar uygulanabilir.”
Mitral balon valvüloplasti işlemi nasıl yapılır?
Hastanın kasık bölgesinin antiseptik solüsyonla sterilize edildiğini kaydeden Doç. Dr. Serçelik, işlem hakkında şunları anlattı:
“Operasyon bölgesi küçük bir açıklık kalacak şekilde steril bezlerle kapatılır. Operasyon giriş bölgesine lokal anestezi uygulanır. Uyuşma sağlanınca küçük bir iğne yardımıyla ‘şit’ denen plastik bir boru kasık bölgesinden geçen ‘femoral vene’ yerleştirilir. Tüm operasyon bu şit içerisinden geçirilen malzemelerle yapılır.
Kalbin sağ kulakçığından sol kulakçığına, aradaki interatrial septumun özel bir kılıf içinden gönderilen özel bir iğne ile delinmesiyle geçilir. İğne kılıfın içinden çıkarılarak aynı kılıfın içinden pigtail denen kılavuz tel sol kulakçığa ilerletilir. İşlem röntgen ışını veren skopi denen cihaz kullanılarak görüntülenir. Telin doğru yere yerleştirilmesinin ardından tel üzerinden ilerletilen balon daralmış kapağın içine yerleştirilir. Dar olan kapağa yerleştirilen balon şişirilmesi sonucu uygulanan basınçla kapakçıklardaki yapışıklıklar birbirinden ayrılır. Kapak mümkün olduğunca genişletilmeye çalışılır. Sağlanan açıklık yeterli gelmezse aynı işlem birkaç kez tekrarlanabilir.”
Mitral kapağa balon uygulandıktan sonra işlem sonucunu değerlendirmek için birtakım ölçümler yapıldığını ve filmler çekildiğini bildiren Doç. Dr. Serçelik, “Müdahale yeterli düzeye gelince, kılavuz tel ve balon çıkarılır. Kasığa yerleştirilmiş şit 4 saat sonra çıkarılır. Girişimin yapıldığı bölgeye yapılacak bir süre baskının ardından kum torbası konularak kanama kontrolü sağlanır. Kanama kontrolünden sonra hasta hareket edebilir” ifadelerini kullandı.
Mitral Balon Valvuloplasti İşleminde Olası Komplikasyonlar
Her operasyon gibi mitral balon valvuloplasti işleminde de olası komplikasyonlar bulunduğunu hatırlatan Doç. Dr. Serçelik, “Bu komplikasyonların olasılığı hastanın genel sağlık durumu, yaşı, kalp hastalığının ciddiyeti, kapakların yapısı ile ilgilidir. İşlemi yapan operatörün bu işlemdeki tecrübesi çok önemli bir unsurdur. Operatörün artan tecrübesi ile risk o derece azalmaktadır” uyarısını yaptı.
Mitral balon valvuloplastide olası komplikasyonlar:
Doç. Dr. Serçelik, mitral kapağı balon ile genişletme işleminin olası komplikasyonları hakkında şu bilgileri verdi:
- “ 1. Balonlama sırasında elastikiyetini kaybetmiş, kireçlenmiş kapakta yırtık oluşabilir. Ciddi mitral yetmezliği şeklinde yüzde 1-2 ihtimalle oluşan bu komplikasyonda yırtığı düzeltmek için kapak değişimi operasyonu gerekebilir.
-
İnteratrial septumda kalıcı delik oluşabilir. Bu delik büyükse yine kasıktan gönderilebilecek kapatıcı cihazlarla kapatılması gerekebilir.
-
Çevre kalp dokuları veya damarlarında zedelenme olabilir.
-
Kasık bölgesinde hematom denilen iç kanama gözlenebilir.
-
İşlem sırasında çok düşük ihtimalle de olsa inme gelişebilir.
-
Kalp krizi nadiren gelişebilir.”