Prostat

Prostat erkek üreme sisteminin parçası olan bir organdır. Mesanenin hemen altında ve bağırsakların ön tarafında bulunur. SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Ana Bilim Dalı'ndan Doç. Dr. Hatem Kazımoğlu, prostat hastalıklarının orta ve ileri yaş grubu erkeklerde sıkça görüldüğünü, başarılı bir tedavi için erken tanının önemli olduğunu kaydetti.

 

Prostatın mesanenin (idrar kesesinin) hemen önünde yer aldığına dikkati çeken Doç. Dr. Kazımoğlu, “Prostat, idrar yolunu çepeçevre saran, sadece erkeklerde bulunan bir organdır. Pubis kemiğinin arkasında, kalın bağırsağın en son kısmı olan rektumun önünde yer alır. Şekil ve boyut olarak, cevize benzer. Dışta ‘kapsül’ adı verilen bir zarla çevrelenmiştir” dedi.

 

Prostatın doğumda bir bezelye boyutunda olduğunu, 20 yaşına kadar büyümeye devam ederek erişkin boyutuna ulaştığını belirten Doç. Dr. Kazımoğlu,“Prostat 40 – 45 yaşına kadar bu boyutta kalır, sonra tekrar büyümeye başlar” diye konuştu.

 

 

Prostatın temel görevinin üreme ve boşaltım sistemi ile ilgili olduğunu anlatan Doç Dr. Kazımoğlu, şöyle devam etti:

“Üreme açısından görevi; spermlerin taşınmasından sorumlu olan semenin içindeki sıvıların üretimidir. Prostattaki küçük kanallar sayesinde, bu sıvılar mesanedeki sıvıyı penise ulaştıran üretra kanallarına iletilir. Orgazm esnasında prostat sıvısı, prostatın her iki yanında yer alan seminal veziküllerden gelen sıvı ve spermle birleşerek, meniyi oluşturur.”

Sağlık için önem taşıyor

 

“Boşaltım sisteminde prostat, konumundan dolayı bu sistemin sağlıklı işlem görmesi açısından büyük önem taşır” diyen Doç. Dr. Kazımoğlu, sistemin işleyişini şöyle anlattı:

 

“Sperm, vas deferens adı verilen kanallar yoluyla, testislerden yukarı doğru çıkar. Kas kasılmaları ile meninin, üretra dışına atıldığı ejekülasyon (boşalma) olayı gerçekleşir.

 

Ejekülasyon sırasında, meninin doğru yönlenmesi ve geriye gitmemesi için internal sfinkter kasılı halde kalır. Böylelikle ejekülasyon sırasında idrar yapılması da engellenir.”

 

 

Prostat bezininidrar yolunun üst kısmını çevrelediğini söyleyen Doç. Dr. Kazımoğlu, “Prostat, bu konumu nedeniyle, idrar yolunu daraltarak ve ileri aşamada tıkayarak işeme sorunlarına neden olabilir” dedi.

 

Prostatta üç tip hastalık görülebileceğini kaydeden Doç. Dr. Kazımoğlu,  bu hastalıkların farklı dönemlerde ortaya çıkabileceğini belirtti.

 

Prostatta görülebilecek hastalıkların inflamasyon, iyi huylu prostat büyümesi ve kanser olarak gruplandırılabileceğini ifade eden Doç. Dr. Kazımoğlu,bu hastalıkları şöyle sıraladı:

1. İnflamasyon

Bu durumda, prostat şiş ve hassastır. Çoğunlukla bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşur. Daha çok genç ve orta yaşlarda görülür.

2. İyi huylu prostat büyümesi

Kısaca BPH (Benign Prostat Hiperplazisi) olarak bilinir. Genellikle, prostat idrar yolunu daraltır ve idrar yapma sorunlarına yol açar.

3. Kanser

Prostat kanseri, genel olarak orta ileri yaşlarda görülür. Yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Prostat kanseri dokuların anormal büyümesi ve kontrolsüz çoğalması sonucu gelişir.

 

 

Daha çok orta ve ileri yaş erkeklerde görülen bazı belirtilerin, prostat hastalığına işaret edebileceğini belirten Doç. Dr. Kazımoğlu, idrarla ilgili rahatsızlık verici ve bazen ağrılı olabilen belirtilerin prostat hastalığını akla getirmesi gerektiğini ifade etti.

 

Opr. Dr. Kazımoğlu, prostat hastalığı ile ilgili çoğunlukla belirtileri şöyle sıraladı:

 

1. İdrar yaparken yanma hissi

(dizüri),

2. Sık idrar yapma (pallakuri),
3. Gece sık idrara kalkma (nokturi),
4. İdrar yapmakta zorlanma

(hesitency),

5. İdrarın uzağa fırlatılamaması (projeksiyonda azalma),
6. İdrarın ince çıkması

(kalibrasyonda azalma),

7. İdrar yaptıktan sonra mesanenin tam boşalmaması hissi

(rezidüel volüm hissi),

8. İdrar sonrası damla damla

idrar gelmesi (terminal dribling),

9. Ani işeme hissi (urgency),

10.İdrarda kan görülmesi (hematüri).

 

 

Bu belirtilerin sadece prostatla sınırlı olmayabileceğini anlatan Doç. Dr. Kazımoğlu, idrar yolu enfeksiyonunun üriner sistem taş hastalığında da görülebileceğini kaydetti.

 

Kesin bir tanı konabilmesi için bazı tetkiklerin yapılması gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Kazımoğlu, “Gece sık idrara kalkma, kalp rahatsızlığı, ilaç kullanımı ve şeker hastalığında da görülebilir. Hematüri dediğimiz; idrarda kan görülmesi, üriner sistem kanserlerinde de görülebilir ve neden mutlaka açıklanmalıdır.Bu belirtilerin prostatla ilgisi, fizik muayene, laboratuar testleri ve radyolojik tetkiklerle açıklanabilir” şeklinde konuştu.

Prostat hastalıklarında temel tedavi seçenekleri

 

Bu tedavide ilk olarak antibiyotiklerin tercih edilebileceğini belirten Doç. Dr. Kazımoğlu,“Antibiyotikler ilk tercih ajanlarıdır. Genel olarak geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılır. Bunun yanında, alfa blokörler, mesane boynu ve prostatı rahatlatabilir. Analjezik ve antienflamatuarlar, ağrı ve rahatsızlığı azaltabilir” dedi.

 

İyi huylu prostat büyümesinde (BPH) tedavinin temel olarak, 2 ana başlık altında ele alınabileceğini belirten Doç. Dr. Kazımoğlu, bu yöntemleri şöyle açıkladı:

 

1. Medikal Tedavi

Medikal tedavide esas olarak iki tür ilaç grubu vardır. Bunlar;

1. a) Reseptör Blokörleri:

Mesane boynu ve prostattaki düz kasları gevşeterek etki eder. İdrar akımını düzeltebilir. 

1. b) 5 Redüktaz İnhibitörleri:

Genel olarak büyük hacimli prostat olgularında kullanılır ve prostat hacmini azaltarak etki gösterir.    

 

2. Cerrahi Tedavi

Kısaca üç başlık altında incelenebilir. Bunlar:

 

1. a) Açık Prostatektomi: Prostatın cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
2. b) TUR - P: Prostatın transüretral rezeksiyonudur. Kapalı yöntemle, idrar yoluna girilerek, prostatın çıkarılmasıdır. Halen günümüzde, prostatın altın standart tedavisi olarak geçerliliğini sürdürmektedir.
3. c) Laser Prostatektomi: En son tedavi yöntemlerinden biri olan greenlight, bu grup içindedir.

 

 

Prostat kanserinde erken teşhisin önemli olduğunu vurgulayan Doç.Dr. Kazımoğlu, “Prostatın en önemli hastalığı olan ve erkelerde en sık görülen kanserde, tedavide temel hastalığın evresi ve yaştır. Bu yüzden erken teşhis önemlidir” diye konuştu.

 

 

1. a) Gözleyerek izlem,
2. a) Cerrahi (Radikal prostatektomi),
3. b) Hormonal tedavi,
4. c) Radyoterapi seçenekleri ile özetlenebilir.

 

 

Kısaca prostat hastalığının orta ve ileri yaş grubu erkeklerde en sık görülen hastalıklardan olduğunu ifade eden Doç. Dr. Kazımoğlu, prostatın yaşla birlikte görülme oranının arttığını söyledi.

 

Prostat kanserinin erkeklerde en sık görülen kanser türü olduğunu anımsatan Doç.Dr. Kazımoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

 

“Prostat kanseri, kanserden ölümlerin ikinci en sık nedenidir. Bu nedenle erken tanı önemlidir ve başarılı tedavi şansını artırır. Gelişen tedavi teknikleri ile prostat hastalıklarının tedavisi mümkündür. Erken evrede, başarılı tedavi şansı yüksektir. 40 yaşından sonra düzenli prostat kontrolleri önemlidir.”