Menopoz

Kadınlarda yumurtalıkların yumurtlama ve hormon üretimi fonksiyonlarını kaybetmesi sonucu adet kanamalarının kesilmesi menopoz olarak tanımlanır. Menopoza giren kadınların yaşam kalitesini artırmak ve bu süreci daha rahat geçirmelerini sağlamak destek ve doğru tedavi ile mümkündür. 

Menopoz dönemi, kadınların hayatındaki önemli dönemlerinden biridir. Menopoz, kelime anlamı olarak kadının adetten kesilmesidir. Ortalama bir yıl adet görmeyen bir kadın menopoz döneminde kabul edilmektedir” diyen Opr. Dr. Kandemir, “Destek ve doğru tedavi ile menopoza giren kadınların yaşam kalitesini arttırmak ve bu süreci daha rahat geçirmelerini sağlamak mümkündür. Kalıcı olarak adetten kesilme olan menopoz tıpkı bebeklik, ergenlik, cinsel olgunluk gibi hayatın önemli bir dönemidir. 

Menopoz Bir Hastalık Değil

Menopoz tanısı koyabilmek için bir kadının 12 ay boyunca hiç adet görmemiş olması gerekir. 

Batı toplumlarında 44–55 yaş arasında olan bu dönemin ortalaması 51 yaştır. Bu süreç 40 yaşından önce olursa ‘erken menopoz’, 55 yaşından sonra olursa ‘geç menopoz’ olarak adlandırılır. Bu dönem kadınlar için oldukça sıkıntılı bir süreç olup kişiden kişiye farklılık gösterir. Menopoz bir hastalık değil, sağlık sorunudur. Menopoz döneminde yumurtlama süreci ve hormon üretimi durmaktadır. Östrojen eksikliği belirti ve bulguları doğal yaşlanma ile ortaya çıkan sorunlarla birleşir. Sıcak basması, terleme, çarpıntı, cinsel isteksizlik, uyku bozukluğu olur. 

Menopoza geçiş döneminde görülen adet düzensizlikleri gebeliğin olmayacağı anlamına gelmez. Menopoza giren kadınların yaşam kalitesini artırmak ve bu süreci daha rahat geçirmelerini sağlamak destek ve doğru tedavi ile mümkündür. Menopoz döneminde ana tedavi şekli ‘hormon replasman tedavisi’ yani östrojen hormonu eksikliğini gidermektir. Bununla birlikte tedavinin bazı yan etkileri olduğundan dolayı günümüzde semptoma yönelik tedavi daha fazla önerilmektedir. Türkiye’de kadınların ömrü ortalama 73,1 yıldır. Menopoz yaşı göz önüne alındığında kadınların yaşamının yaklaşık üçte birini menopoz sonrası dönem içerisinde geçirdiği söylenebilir. 

Menopozda Dengeli Beslenme ve Egzersiz

Doğru beslenme, sağlığın korunması ve kaliteli yaşam sürdürebilmek için hayatımızın her döneminde son derece önemlidir.   

Dengeli ve doğru beslenme menopoz dönemi için de ayrıca önemlidir. Bu dönemde obezite, damar tıkanıklığı, kemik erimesi, hipertansiyon, diyabet, lipidemi gibi hastalıkların önlenmesi için uzman tarafından belirlen bir beslenme programına uyulması gereklidir. Bu hem şikâyetlerin en aza indirilmesini hem de yaşam kalitesinin arttırılmasına katkı sağlar. Beslenmede süt, yoğurt, gibi kalsiyum yönünden zengin gıdalar, beyaz et (somon, sazan, uskumru gibi balıklar), tam tahıllı gıdalar, sebze ve meyveler tercih edilmelidir. 

Menopoz döneminde, özellikle şekerli gıdaların tüketimini en aza indirmek gerekir. Baklagiller, sebze ve meyveler kan şekerinin dengelenmesini sağlamaktadır. Yağ tüketimi de özellikle bu dönemde beslenmede dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir. Omega-3 ve Omega-6 yağlarından zengin beslenme önerilmektedir. Bu yağları bolca içeren uskumru, sardalye, somon ve ton balığı, ceviz, badem, soya filizi, keten tohumu, yeşil yapraklı sebzelerin tüketimine gayret edilmelidir. 

Tuzun kalp hastalıkları ve kemik erimesi riskini arttırdığı için kısıtlı tüketilmesi gerekir. Posalı yiyecekler, kepek, çavdar, yulaf, kuru baklagiller, sebze ve meyveler öncelikli besinler olarak tercih edilmeli, tam buğday ekmeği tüketilmelidir. Soya, bitkisel bir östrojen kaynağıdır. Kansere karşı koruyucu etkiye sahiptir. Kolesterolü düşürücü özelliği vardır. Bu sebeplerle elma, havuç, domates, maydanoz, sarımsak, üzüm kuru baklagiller tüketilmelidir. 

Menopoz döneminde yürüyüş gibi egzersizlerin yapılması hem şikâyetlerin azalmasında hem de kemik erimesinden korunmada etkin rol oynamaktadır. 

Bol Sıvı Tüketimi Önemli

Menopoz döneminde sıvı tüketimi önemlidir. Sıcak basmasının önlenmesi, kilo artışının kontrol altına alınması ve böbrek fonksiyonlarının bozulmaması için bol sıvı tüketilmesi gerekir. Günlük 2– 3 litre su tüketimi ihmal edilmemelidir. Hazır gıda, hazır meyve suları ve gazlı içeceklerden uzak durulmalı, mümkünse hiç tüketilmemelidir. 

Uyku Bozuklukları  

Uyku bozuklukları menopoz döneminde daha fazla yaşanmaktadır. Bunu en aza indirebilmek için yatak seçimine dikkat edilmeli, yatılan oda havalandırılmalı, uygun ve rahat giysiler tercih edilmeli, gündüz çok fazla kafein içeren içeceklerden uzak durulmalıdır. Yatmadan bir saat önce ılık süt veya papatya çayı tüketilebilir. Rahat uyumak amacıyla kitap okumak tercih edilebilir. 

Hobi Edinin

Menopoz dönemindeki sıkıntıları kolay atlatabilmek için farklı uğraşlar edinmek gerekir. Bu dönemde hobiler edinilebilir. Fotoğraf çekmek, resim yapmak, el işi, farklı mutfaklardan yemek ve günlük bir saatlik açık havada yürüyüş önerilmektedir. Sonuç olarak menopozda uygun beslenme şeklinin benimsenmesi ve egzersiz ile kişinin yaşam kalitesi arttırılabilir. Bu dönemde kişinin gerektiğinde hekimiyle iletişime geçmesi önemlidir. Menopoz dönemindeki kadınlar hayata olumsuz bakmamalıdır. Çünkü her yaş kendince güzellikler barındırır. Bu yaşamın doğal süreçlerinden birisidir.